Zwangerschap is een zeer delicate periode in ons leven. Het wordt gekenmerkt door nieuwe functies die ons lichaam moet uitvoeren, nieuwe weefsels die worden gevormd en nieuwe signalen die worden uitgezonden zodat alles perfect verloopt.

Een van de belangrijkste moleculen die betrokken zijn bij celsignalering zijn hormonen. Hormonen zijn verantwoordelijk voor het orkestreren van het zwangerschapsproces, dat wil zeggen voor het op elk precies moment verzenden van signalen om een reeks functies uit te voeren die de ontwikkeling van het leven van onze baby zullen markeren. Daarom zijn hormonen en hun correcte werking van vitaal belang om onze zwangerschap tot een goed einde te brengen.

Onze wereld zit ook vol moleculen die misschien niet goed zijn voor onze zwangerschap en het leven van onze baby, die we inademen, inslikken of via onze huid absorberen. We hebben het dan over deeltjes die aanwezig zijn in vervuiling of in landbouw- of tuinproducten, luchtverfrissers, voedseladditieven en cosmetische moleculen. Een van deze schadelijke moleculen zijn hormoonontregelaars (ED's). Deze stoffen kunnen, zoals hun naam al aangeeft, ons hormonale systeem verstoren, waardoor ze hun functie niet meer goed kunnen uitvoeren of signaleren, met ernstige gevolgen [1,2].

Hormoonontregelaars

De lijst van deze stoffen is uitgebreid. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) publiceerde in 2012 een rapport waarin staat dat er ongeveer 800 organische verbindingen zijn waarvan vermoed wordt dat ze als ED's werken [1]. In cosmetica is er een lijst van 28 stoffen die beoordeeld moeten worden op hun mogelijke werking als ED's en verschillende daarvan hebben al veiligheidsrapporten ontvangen, waarin wordt geconcludeerd dat ze niet veilig zijn in de concentraties waarin ze worden gebruikt.

Een groot probleem is dat deze moleculen het lichaam binnendringen en zich ophopen, vaak onomkeerbaar, en van generatie op generatie worden doorgegeven [3,4]. Bovendien werken ze met een cocktaileffect, d.w.z. dat hun totale effect groter is, en ze werken bij extreem lage concentraties.

Het effect van hormoonontregelaars op de zwangerschap

ED's zijn uitgebreid in verband gebracht met onvruchtbaarheid [1,2]. Deze moleculen worden in verband gebracht met een slechte spermakwaliteit, verminderd testosteron en zelfs een verhoogde fragmentatie van het DNA van sperma [5,6,7]. Hormonale onbalans, veranderingen in de menstruatiecyclus en genitale misvormingen zijn ook waargenomen bij vrouwen [8,9]. Zoals we kunnen zien, moeten we zelfs tijdens de zoektocht naar zwangerschap voorzichtig zijn en blootstelling aan deze moleculen vermijden.

En wat gebeurt er tijdens de zwangerschap? Zoals hierboven vermeld, wordt een zwangerschap georkestreerd door hormonen en elke molecule die het endocriene systeem verstoort, kan het zwangerschapsproces verstoren[10].

Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat hormoonontregelaars in verband worden gebracht met verschillende complicaties tijdens de zwangerschap.

Hypertensie en pre-eclampsie tijdens de zwangerschap zijn de meest voorkomende, zorgwekkende en gevreesde complicaties in deze periode, omdat in ernstige gevallen het leven van de foetus en de moeder op het spel staat. In matige gevallen kan het leiden tot placentabreuk, vroeggeboorte of groeiachterstand van de foetus. Van bepaalde EDC's is aangetoond dat ze deze hypertensieve aandoeningen veroorzaken [11].

EDC's zijn ook in verband gebracht met de ontwikkeling van zwangerschapsdiabetes mellitus [12]. Zwangerschapsdiabetes is een van de meest voorkomende aandoeningen tijdens de zwangerschap en komt voor bij tot 25% van de aanstaande moeders. Deze complicatie heeft dramatische gevolgen voor de foetus, die na de geboorte macrosomie, hypoglykemie, metabole stoornissen, ademhalingsmoeilijkheden of diabetes type 2 kan ontwikkelen; de moeder heeft ook meer kans op hypertensie, pre-eclampsie of een keizersnede.

CDD's verhogen ook het risico op vroeggeboorte [13,14]. Vroeggeboorte brengt een reeks kortetermijncomplicaties met zich mee: cardiovasculaire, immunologische, respiratoire, neurologische, enz. omdat de organen van de baby zich nog aan het ontwikkelen zijn. In de ernstigste gevallen hebben deze veranderingen gevolgen op lange termijn, die kunnen leiden tot hersenverlamming, leerproblemen, gezichts-, gehoor-, tand-, psychologische en chronische gezondheidsproblemen.

Wat misschien nog wel ernstiger is, is dat bepaalde EDC's het risico op een miskraam tot wel 3 keer verhogen [15]. De incidentie van een miskraam ligt tussen de 10-20% van de zwangere vrouwen en is de grootste angst na een positieve zwangerschapstest.

Hormoonontregelaars verhogen het risico op een miskraam tot wel 3 keer

Zoals we kunnen zien, zijn er stoffen in het blootgestelde lichaam, waaronder cosmetische producten, die onze zwangerschap kunnen schaden. We moeten ons daarom bewust zijn van deze stoffen, ze voorkomen, voorzorgsmaatregelen nemen en blootstelling eraan vermijden door zorgvuldig ontworpen producten te gebruiken die respectvol en verantwoordelijk met het moederschap omgaan, zoals de producten van ons merk Mamanecó.

Bibliografie

1. 1. WHO: Wereldgezondheidsorganisatie. Wereldwijde beoordeling van de stand van de wetenschap over hormoonontregelaars.
      Verstorende stoffen. 2012.
   2. CHE: Samenwerking voor gezondheid en milieu. Databank giftige stoffen en ziekten. Pesticiden.
   3. Lopez-Espinosa MJ, Granada A, Carreno J, Salvatierra M, Olea-Serrano F, Olea N. Organochloorpesticiden in placenta's uit Zuid-Spanje en enkele gerelateerde factoren. Placenta. 2007 Jul;28(7):631-8.
   4. Carreño J, Rivas A, Granada A, Jose Lopez-Espinosa M, Mariscal M, Olea N, Olea-Serrano F. Blootstelling van jonge mannen aan organochloorpesticiden in Zuid-Spanje. Environ Res. 2007 Jan;103(1):55-61.
   5. Anway, M. D., Cupp, A. S., Uzumcu, M., & Skinner, M. K. Epigenetische transgenerationele effecten van hormoonontregelaars en mannelijke vruchtbaarheid.
      hormoonontregelaars en mannelijke vruchtbaarheid. Science 2005; 308(5727): 1466-1469.
   6. Hauser R. Urinaire ftalaatmetabolieten en spermakwaliteit: een overzicht van een potentiële biomarker voor gevoeligheid. Int J Androl. 2008 Apr;31(2):112-7.
   7. Meeker JD, Yang T, Ye X, Calafat AM, Hauser R. Urinaire concentraties van parabenen en serumhormoonspiegels, parameters voor spermakwaliteit en DNA-beschadiging van sperma. Environ Health Perspect. 2011Feb;119(2):252-7.
   8. Hruska, K.S., et al., Environmental Factors in Infertility. Clin Obstet Gynecol, 2000. 43(4): p. 821-829.
   9. Sharara, F.I.et al. Milieutoxicanten en vrouwelijke voortplanting. Fertil Steril, 1998. 70(4): p. 613-22.
   10. Paulesu L, Rao CV, Ietta F, Pietropolli A, Ticconi C. hCG and Its Disruption by Environmental Contaminants during Human Pregnancy. Int J Mol Sci. 2018 Mar 20;19(3):914. doi: 10.3390/ijms19030914. PMID: 29558393; PMCID: PMC5877775.
   11. Hirke A, Varghese B, Varade S, Adela R. Exposure to endocrine-disrupting chemicals and risk of gestational hypertension and preeclampsia: A systematic review and meta-analysis. Environ Pollut. 2022.
   12. Yan, D., Jiao, Y., Yan, H., Liu, T., Yan, H., & Yuan, J. (2022). Hormoonverstorende chemicaliën en het risico op zwangerschapsdiabetes mellitus: een systematische review en meta-analyse. Environmental Health, 21(1), 1-24.
   13. Wang X, Wang LL, Tian YK, Xiong SM, Liu YJ, Zhang HN, Shen XB, Zhou YZ. Association between exposures to phthalate metabolites and preterm birth and spontaneous preterm birth: A systematic review and meta-analysis. Reprod Toxicol. 2022 Oct;113:1-9.
   14. Yuhao Wu, Junke Wang, Yuexin Wei, Jiadong Chen, Lian Kang, Chunlan Long, Shengde Wu, Lianju Shen, Guanghui Wei. Maternal exposure to endocrine disrupting chemicals (EDCs) and preterm birth: A systematic review, meta-analysis, and meta-regression analysis. Milieuverontreiniging. Volume 292, Deel A. 2022.
   15. Wang X, He C, et al. Maternal urine phthalate metabolite exposure and miscarriage risk: a nested case-control study of the Zunyi Birth Cohort. Environ Sci Pollut Res Int. 2022 Nov 1.